Żoliborz, jedna z najbardziej zielonych i kameralnych dzielnic Warszawy, staje się miejscem coraz większej aktywności społecznej i oddolnych inicjatyw. Mieszkańcy, lokalni aktywiści i przyszli kandydaci do rady dzielnicy zabierają głos w sprawach, które bezpośrednio wpływają na codzienne życie: od stanu zieleni i bezpieczeństwa pieszych, po dostępność usług publicznych. Jakie są nadrzędne postulaty i w których obszarach mieszkańcy chcą wprowadzać zmiany?
Zieleń Żoliborza – wartość do ochrony i rozwijania
Żoliborz Warszawa od lat znany jest z bogatej i zadbanej zieleni, małych parków i enklaw ciszy. Jednak dynamiczny rozwój miasta i presja deweloperska powodują, że ten wizerunek coraz częściej jest zagrożony. Mieszkańcy podnoszą głos w sprawie ochrony terenów zielonych i zachowania charakteru dzielnicy.
Ochrona istniejących drzew i parków
Jednym z najczęściej powtarzanych postulatów lokalnych aktywistów jest ochrona starodrzewu i zabytkowego układu urbanistycznego, dzięki któremu Żoliborz wyróżnia się spośród innych dzielnic Warszawy. Szczególną uwagę zwracają na Fort Sokolnickiego, park Żeromskiego i Skwer Kompanii AK „Żniwiarz”.
Aktywiści postulują, by:
- każda wycinka drzew była poprzedzana konsultacjami społecznymi i analizą potrzeb,
- rozszerzyć urzędowy rejestr pomników przyrody o kolejne okazy drzew,
- wprowadzić stałe monitorowanie stanu zieleni przez niezależnych specjalistów,
- zwiększyć budżet dzielnicy na podlewanie i pielęgnację zieleni w okresach suszy.
Więcej zieleni na terenach miejskich
Drugim ważnym tematem jest tworzenie nowych terenów zielonych, zwłaszcza na osiedlach i wzdłuż ulic. Mieszkańcy apelują o systematyczne zazielenianie przestrzeni publicznej, m.in. przez:
- utworzenie kieszonkowych parków i zielonych przystanków autobusowych,
- zakładanie ogrodów społecznościowych w mniej uczęszczanych punktach dzielnicy,
- zielone dachy i ściany na budynkach użyteczności publicznej (np. szkołach, bibliotekach),
- rewitalizację podwórek między blokami – często zaniedbanych, a jednocześnie pełnych potencjału.
Komunikacja i mobilność – lokalna polityka w praktyce
Kwestie związane z transportem to jeden z najbardziej zapalnych tematów w kampaniach wyborczych na Żoliborzu. Choć dzielnica jest dobrze skomunikowana z centrum Warszawy, mieszkańcy zwracają uwagę, że nie wszędzie jest wygodnie, bezpiecznie i dostępnie.
Priorytet dla pieszych i rowerzystów
Żoliborz nadal boryka się z barierami dla pieszych: niepełnymi chodnikami, brakiem przejść dla pieszych na długich odcinkach oraz autami parkującymi na głównych trasach dojścia do stacji metra i przystanków.
Najważniejsze postulaty w tym zakresie to:
- Budowa i remonty chodników – w tym dostosowanie ich do potrzeb osób starszych i z niepełnosprawnościami.
- Wprowadzenie stref „Tempo 30”, ograniczających prędkość aut w obszarach mieszkalnych.
- Wyznaczanie przejrzystych, oświetlonych przejść dla pieszych, szczególnie przy przedszkolach i szkołach.
- Rozbudowa ścieżek i dróg rowerowych łączących Żoliborz z sąsiednimi dzielnicami.
Parkowanie i ruch samochodowy pod kontrolą
Z roku na rok problem staje się również nadużywanie przestrzeni publicznej przez samochody. Brakuje miejsc parkingowych, co skutkuje parkowaniem w niedozwolonych miejscach, na chodnikach i trawnikach.
Lokalni działacze proponują:
- stworzenie efektywnego systemu parkingów buforowych na obrzeżach dzielnicy,
- wprowadzenie płatnego parkowania w ścisłym centrum Żoliborza,
- zachęcanie do korzystania z komunikacji miejskiej poprzez lepszy dostęp do biletów mieszkaniowych i rozbudowę sieci połączeń,
- dofinansowanie ekologicznych alternatyw, np. rowerów cargo dla rodzin.
Przestrzeń publiczna przyjazna mieszkańcom
Jednym z głównych postulatów przy okazji wyborów radnych 2024 jest tworzenie przestrzeni publicznych, które faktycznie służą codziennemu życiu mieszkańców dzielnicy – niezależnie od wieku i dochodu.
Miejsca spotkań i integracji
Brakuje ogólnodostępnych przestrzeni dla młodzieży, seniorów i rodzin z dziećmi. Proponowane rozwiązania obejmują:
- modernizację istniejących placów zabaw i dodanie urządzeń dla różnych grup wiekowych,
- utworzenie dzielnicowego domu kultury i miejsca spotkań sąsiedzkich w każdej części Żoliborza,
- wykorzystanie szkół w godzinach popołudniowych jako ośrodków wydarzeń lokalnych,
- oddolne inicjatywy sąsiedzkie wspierane przez budżet partycypacyjny.
Estetyka i jakość przestrzeni
Żoliborz długo kojarzony był z artystyczną atmosferą i porządkiem urbanistycznym. Część mieszkańców zauważa, że w ostatnich latach jakość przestrzeni publicznej spadła – przystanki są zaśmiecone, kosze na śmieci przepełnione, a mała architektura (ławki, tablice ogłoszeń) nie nadąża za potrzebami użytkowników.
Dlatego też postulowane są:
- modernizacja małej architektury pod kątem funkcjonalności i estetyki,
- częstsze sprzątanie terenów publicznych, również dzięki zaangażowaniu lokalnego wolontariatu,
- stworzenie katalogu dobrych praktyk dotyczących spójnego wyglądu dzielnicy.
Dostępność i jakość usług publicznych
Dla wielu żoliborzan równie ważna jak przestrzeń czy transport jest realna jakość usług oferowanych przez samorząd dzielnicowy. Chodzi zarówno o edukację, opiekę zdrowotną, jak i szybki dostęp do informacji i urzędów.
Żłobki, przedszkola, szkoły – więcej i lepiej
Rodzice dzieci w wieku żłobkowym i przedszkolnym często podnoszą problem braku miejsc w placówkach publicznych. W odpowiedzi lokalne grupy społeczne proponują:
- budowę nowych oddziałów żłobków i przedszkoli w rozwijających się częściach dzielnicy,
- remonty i adaptacje istniejących placówek tak, by spełniały współczesne normy bezpieczeństwa i dostępności,
- wsparcie dla organizacji prowadzących alternatywne formy edukacji przedszkolnej.
W przypadku szkół nacisk kładziony jest również na modernizację boisk i hal sportowych, a także lepsze dofinansowanie dodatkowych zajęć pozalekcyjnych, szczególnie w dziedzinach artystycznych i środowiskowych.
Dostęp do usług medycznych i społecznych
Wśród starszych mieszkańców Żoliborza rośnie zapotrzebowanie na usługi zdrowotne świadczone blisko domu. Podczas konsultacji i spotkań dzielnicowych zgłaszane są postulaty dotyczące:
- zwiększenia dostępności lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz specjalistów,
- otwierania punktów zdrowia i konsultacji psychologicznej w klubach seniora,
- poszerzenia programu szczepień i badań profilaktycznych organizowanych przez dzielnicę.
W wielu rozmowach pojawia się również problem cyfryzacji urzędów i trudności, jakich doświadczają osoby starsze przy załatwianiu spraw online. Potrzebna jest opcja fizycznego kontaktu z urzędnikiem oraz wsparcie asystenckie dla mniej biegłych w technologii.
Wybory radnych – kiedy mieszkańcy mogą decydować
Choć wybory samorządowe nie cieszą się taką frekwencją jak wybory parlamentarne, to właśnie w ich trakcie decydowane są kwestie najbliższe codziennemu życiu mieszkańców Żoliborza. Samorząd dzielnicowy ma realny wpływ na budżet lokalny, priorytety inwestycyjne i sposób funkcjonowania przestrzeni publicznej.
Aktywizm obywatelski jako siła napędowa zmian
Ruchy oddolne i grupy sąsiedzkie aktywnie promują udział w głosowaniu, organizując spotkania z kandydatami, debaty i spacery tematyczne po dzielnicy. Ich celem jest nie tylko zwiększenie świadomości mieszkańców, ale też wyłonienie kandydatów, którzy są obecni w społeczności i znają realne problemy dzielnicy.
Przygotowując się do wyborów radnych, warto:
- śledzić lokalne wydarzenia i debaty kandydackie,
- zapoznać się z programami, postulatami i dotychczasową działalnością kandydatów,
- aktywnie pytać kandydatów o ich podejście do kluczowych problemów dzielnicy.
Jakie kompetencje ma samorząd dzielnicowy?
Warto też pamiętać, że rada dzielnicy ma określone kompetencje i nie wszystkie problemy może rozwiązać samodzielnie. Mimo to, jej rola w planowaniu przestrzennym, przekazywaniu środków budżetowych oraz organizowaniu konsultacji społecznych jest nie do przecenienia.
Rada dzielnicy Żoliborz decyduje m.in. o:
- wydatkach na remonty i inwestycje infrastrukturalne,
- przeznaczeniu środków z budżetu obywatelskiego,
- przeprowadzaniu lokalnych konsultacji społecznych,
- opiniowaniu planów zagospodarowania przestrzennego.
Żoliborz jako model dzielnicy przyjaznej mieszkańcom
Coraz więcej osób postrzega samorząd nie jako „urzędników gdzieś tam w ratuszu”, lecz lokalną reprezentację mieszkańców, która powinna działać blisko i transparentnie. Postulaty aktywistów wskazują na chęć większego zaangażowania społecznego, realnego wpływu na decyzje i budowy dzielnicy, która rozwija się w zgodzie z wartościami jej mieszkańców.
Choć wyzwań nie brakuje, to właśnie aktywność społeczna i dobrze przemyślana lokalna polityka mogą sprawić, że Żoliborz zachowa swój unikalny charakter i pozostanie miejscem przyjaznym dla wszystkich – pieszych, rodzin, seniorów i młodych aktywistów. Wybory radnych to okazja, by zdecydować, w jakim kierunku pójdzie Żoliborz – już nie tylko jako symbol Warszawy, ale konkretny dom dla jego mieszkańców.